کاربرد ترانسفورماتور در جهت کاهش و افزایش ولتاژ و جریان است و ترانس برق خانگی جزء ترانسفورماتور توزیع به‌حساب می‌آیند؛ همچنین ترانس برق صنعتی در حوزه‌‌های مختلفی مانند گلخانه، رستوران، کارگاه به کار می‌رود. ترانس‌ها جزء محصولاتی بوده که به طور گسترده در امور مختلف کاربرد دارد اما در اینجا قصد ما این است که بیشتر به ترانس برق خانگی و صنعتی بپردازیم.
ترانس برق چیست؟
با توجه به نوسانات ولتاژ برق شهری به‌صورت لحظه‌ای ترانس برق در کمتر از چند ثانیه به جبران افت ولتاژ می‌پردازد و از آسیب دیدگی‌های برقی جلوگیری می‌کند.
ترانسفورماتور یکی از اجزای اساسی سیستم‌های قدرت الکتریکی است. این تجهیزات، اغلب برای تغییر سطوح ولتاژ مختلف به کار می‌روند. از ترانس ولتاژ و جریان نیز به ترتیب برای اندازه‌گیری ولتاژ‌ها یا جریان‌های بسیار بزرگ استفاده می‌شود.
ترانس‌های برق بر اساس جنس هسته، تبدیل ولتاژ، تعداد فاز و کاربردشان انواع مختلفی دارند. دو نوع پرطرفدار آن ترانسفورماتور توزیع است که مانند ترانس برق خانگی برای توزیع برق به مصارف خانگی یا تجاری استفاده می‌شود؛ نوع دوم ترانسفورماتور قدرت است که برای افزایش و کاهش ولتاژهای موجود در نیروگاه برای انتقال کارآمد برق به کار می‌روند. ترانس توزیع در مقایسه با ترانس قدرت اندازهٔ کوچک‌تری دارند و همچنین نصب آن‌ها آسان‌تر است.
ترانس برق خانگی چیست؟
ترانس برق خانگی یک ترانسفورماتور تک‌فاز است که روی تیر برق در نزدیکی منزل مسکونی و یا مجتمع تجاری کوچک نصب می‌گردد و به طور معمول یک ترانس برق خانگی می‌تواند برق 10 تا 15 منزل مسکونی و تجاری را تأمین نماید.
همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر بسیاری از لوازم خانگی، برقی هستند پس وجود این ابزار در تمامی خانه ضرورت دارد. از‌طرف دیگر، سلامت کارکردشان نیز مهم است و در شرایطی که بتوانید از لوازم برقی خود حفاظت درستی به عمل آورید می‌توانید عملکرد صحیح آن‌ها را نیز حفاظت کنید و از سویی دیگر از میزان هزینه‌های خود کم نمایید.
بیشتر لوازم برقی و خانگی ما بر اساس برق با ولتاژ 220 ولت طراحی و تولید شده‌اند. اما در بسیاری از موارد و مناطق کشور، ولتاژ برق به 220 ولت نمی‌رسد. این عامل باعث می‌شود تا لوازم برق خانگی با نوساناتی در جریان برق مواجه شوند و درصورتی‌که این ابزار‌ها در مدت زمان طولانی در معرض ولتاژهای غیراستاندارد قرار بگیرند کارایی‌شان کاهش پیدا می‌کند.
از طرف دیگر، مصرف بیشتر برق توسط این لوازم موجب آسیب‌هایی از قبیل نیم‌سوز شدن موتور و یا از دست رفتن مدار تغذیه می‌شود. در چنین شرایطی استفاده از یک سیستم ترانس برق خانگی می‌تواند تمامی این آسیب‌ها را جبران سازد.
ترانس برق صنعتی چیست؟
برخلاف ترانس برق خانگی، ترانس برق صنعتی پیچیده‌تر و گران‌تر است زیرا انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه پس از انتقال به مصرف‌کننده به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه‌هایی که مصرف‌کننده انرژی الکتریکی تولید شده هستند، به نحوی طراحی شده‌اند که برق تولیدی نیروگاه را به همان شکل و سطح ولتاژی که وجود دارد، مصرف کنند. اما در برخی موارد و بعضی از کاربرد‌ها لازم است تا برای مصرف سطح ولتاژ تغییر پیدا کند. برای مثال ترانس معمولی جوشکاری به منظور ایجاد جریان بالا در خروجی، باید سطح ولتاژ را کاهش دهد.
لازم به ذکر است که در برخی موارد هدف از استفاده فقط جنبه ایزولاسیون الکتریکی به منظور حفاظت را دارد که در این موارد از ترانس یک به یک استفاده می‌شود.
انواع ترانس بر اساس تعداد فاز
مورد دیگری که ترانس‌ها را تقسیم‌بندی می‌کند تعداد فاز آن است که بسیار حائز اهمیت است. ترانس‌ها از نظر تعداد فاز به ترانس‌های تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم می‌شوند.
ترانس تک‌فاز
ترانس تک‌فاز شامل دو سیم‌پیچ است که یک سیم‌پیچ اولیه و یک سیم‌پیچ ثانویه است، و در مواردی مانند اجاق مایکروویو، شارژر تلفن همراه و غیره استفاده می‌شود.
ترانس سه‌فاز
ترانس سه‌فاز دارای شش سیم‌پیچ است که سه تای آن اولیه و سه تای دیگر ثانویه برای هر فاز می‌باشد. ترانس‌های سه‌فاز برای انتقال و توزیع برق به کار می‌روند.
ترانس‌های تک‌فاز بر روی تیرهای برق نزدیک خانه‌ها نصب می‌شوند زیرا آن‌ها با داشتن ظرفیت کم، هزینه کمتری نیاز دارند ازاین‌رو برای بارهای خانگی و با توان کمتر استفاده می‌شوند؛ اما ترانس‌های سه‌فاز، ولتاژ سه‌فاز را برای مشتریان دارای تقاضای توان بالا مانند مصارف صنعتی و تجاری تأمین می‌کنند و در پست‌های تولید برق به کار گرفته می‌شوند.
راهنمای خرید ترانس خانگی و صنعتی
انواع ترانس‌ها را با استفاده از عواملی که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت می‌توان انتخاب کرد:
ولتاژهای ورودی و خروجی: در بخش‌های متفاوت با توجه به سیستم الکتریکی، ولتاژهای متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد پس اطلاع از میزان ولتاژ ورودی و خروجی نقش مهمی را در انتخاب ترانس ایفا می‌کند.
درجه قدرت: میزان قدرتی است که دستگاه در حداکثر توان خود بدون آسیب به قطعات دستگاه می‌تواند تأمین کند.
تعداد فاز: برای جریان‌های سه‌فاز بهتر است از ترانس سه‌فاز استفاده شود، البته با اتصال سه ترانس تک‌فاز می‌توان یک ترانس سه‌فاز ایجاد کرد اما ترانس سه‌فاز فضای کمتری اشغال کرده و بهینه‌تر است.
فرکانس نامی: فرکانسی است که ترانس در شبکه برق ایران قابل نصب و استفاده می‌باشد و به نحوی طراحی شده تا در فرکانس 50 هرتز عملکرد درست ارائه نماید.
کاربرد ترانس: ترانس برق خانگی و صنعتی با اهداف گوناگون تولید می‌شوند. برای مثال اگر قصد تغییر ولتاژ دارید باید از ترانس‌های فزاینده یا کاهنده و اگر قصد کمک به شبکه‌های توزیع برق دارید باید از ترانس‌های قدرت یا توزیع استفاده کنید.
سیستم خنک‌کنندگی: در ترانس‌ها مقداری از جریان به دلیل مقاومت سیم‌ها و یا مواد به کار رفته در هسته به صورت گرما اتلاف می‌شوند. با توجه به مناطق نصب ترانس‌ها باید این دستگاه را انتخاب نمود، برای مثال در مناطقی که احتمال آتش‌سوزی وجود دارد از ترانس خشک و در مناطق مرطوب به دلیل عدم نیاز به بررسی‌های دوره‌ای می‌توان از ترانس روغنی استفاده کرد.
ترانس‌ها یک دستگاه مهم و کاربردی در صنعت برق و الکترونیک هستند که برای کاهش جریان در خطوط انتقال الکتریکی استفاده می‌شوند. این دستگاه در ابتدای خطوط استفاده شده و باعث می‌شود که هادی‌های الکتریکی که دارای مقاومت الکتریکی هستند دچار اتلاف انرژی نشوند. شما می‌توانید با استفاده از راهنمای خریدی که درمورد ترانس برق خانگی و صنعتی عرضه شد از محصولات صنعت نور دیدن نمایید و محصول مورد نظر خود را دریافت کنید.
