به کابلی که از هادی‌های مسی رشته‌ای تشکیل شده است، کابل افشان می‌گویند. این رشته‌های مسی که با پوششی از جنس پلی‌اتیلن (PVC) احاطه شده‌اند، بسیار انعطاف‌پذیر بوده و به همین دلیل کاربردهای بسیاری دارند. در مقابل کابل‌های مفتولی قرار دارند که از تک رشته‌های مفتول تشکیل شده و انعطاف بسیار کمی دارند. در این مقاله ابتدا به بررسی ویژگی‌های سیم افشان پرداخته و تفاوت آن با کابل مفتولی را بررسی می‌کنیم. همراه ما باشید.
سیم یا کابل افشان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
همان‌طور که گفتیم کابل افشان یک کابل با انعطاف بالا است که به‌راحتی خمیده شده و می‌تواند در بخش‌های مختلفی مورداستفاده قرار گیرد. انعطاف بالای این نوع کابل باعث شده است تا با نام کابل نرم نیز شناخته شود. مانند تمام کابل‌های برق، سیم افشان نیز از دو بخش رسانا و عایق تشکیل شده است. رسانایی که در تهیه این نوع کابل استفاده می‌شود، اغلب از جنس مس است و عایق آن جنس پلیمری دارد.
ویژگی‌های کاربردی کابل افشان
کابل افشان یکی از پرکاربردترین انواع کابل‌ها برای برقراری اتصالات است. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع سیم که باعث پرکاربرد شدن آن شده است را بیان می‌کنیم:
- سرعت تغذیه را می‌توان مهم‌ترین ویژگی سیم افشان دانست. سرعت تغذیه این نوع کابل در هر دقیقه 240 متر است.
- روکش PVC این نوع کابل باعث شده است تا مقاومت بالایی پیدا کرده و مناسب برای مسیرهای برق‌کشی که پیچ‌وخم زیادی دارند، باشد.
- یکی دیگر از معیارهایی که در پرکاربرد بودن سیم افشان تأثیر دارد، سبک بودن و قطر کم آن است.
معرفی انواع کابل افشان و کاربرد آن‌ها
کابل افشان را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد. برخی مواقع این نوع کابل باتوجه‌به انعطافی که دارد به انواع کابل آلومینیومی، کابل قدرت، کابل سبک و… تقسیم‌بندی می‌شود. یکی دیگر از معیارهایی که برای دسته‌بندی انواع کابل افشان استفاده می‌شود، میزان ولتاژ است. در چنین حالتی کابل‌ها از 300 تا 500 ولت دسته‌بندی می‌شوند.
یک حالت کلی‌تر برای دسته‌بندی انواع سیم افشان، تخت یا گرد بودن آن است. کابل‌های افشان تخت در مقایسه با انواع گرد فضای کمتری را اشغال کرده و مناسب استفاده در فضاهای کوچک و محدود هستند. کابل‌های افشان گرد همان‌طور که از نامشان پیداست سطح مقطعی گرد دارند و کابل‌های تخت دارای سطحی شبیه به مستطیل هستند. در ادامه چند مورد از انواع سیم افشان و کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم:
· کابل افشان سبک
سطح مقطع این نوع کابل استاندارد بوده و یکی از پرکاربردترین کابل‌ها در برق‌کشی داخل ساختمان است. رشته سیم‌های مسی به‌کاررفته در این نوع سیم افشان بسیار نازک هستند و به این دلیل انعطاف بسیار بالایی دارند. کابل افشان سبک را می‌توان در محل‌های پر پیچ‌وخم استفاده کرد، اما به دلیل نازک بودن آن، برای استفاده در فضاهای باز و برای ماشین‌آلات صنعتی مناسب نیست.
· سیم افشان شیلددار
از این نوع کابل باهدف پیشگیری از بروز اختلالات الکتریکی مانند نویز و پارازیت استفاده می‌شود. کابل افشان شیلددار دارای یک‌لایه محافظ قوی و درعین‌حال نازک است که روی سیم‌های درون کابل قرار می‌گیرد. جنس این لایه محافظ معمولا مس یا آلومینیوم است. این نوع سیم افشان اغلب در مکان‌هایی مورداستفاده قرار می‌گیرد که امکان بروز خطا به دلیل وجود موج‌ها و پارازیت‌ها وجود دارد، مانند مکان‌های اداری، نظامی، صنعتی و….
· کابل افشان لاستیکی
در تهیه این نوع کابل از روکش‌های لاستیکی ضخیم و بسیار مقاومی استفاده می‌شود که طول عمر کابل را به طور قابل‌توجهی بالا می‌برند. سیم افشان لاستیکی یکی از پراستفاده‌ترین انواع کابل افشان است که برای مواردی چون برق‌کشی صنعتی و انتقال انرژی به کار برده می‌شود. این نوع کابل درعین‌حال که مقاومت بالایی دارد، بسیار انعطاف‌پذیر نیز است. سیم‌های افشان نوع لاستیکی در برابر حرارت، آتش، رطوبت و ساییدگی مقاوم هستند. از این کابل‌های نسوز و ضد آب می‌توان در هر محیطی استفاده نمود.
· سیم افشان قدرت
همان‌طور که از نام این نوع کابل می‌توان حدس زد، قابلیت بالایی در انتقال انرژی دارد. رشته سیم‌های هادی به‌کاررفته در تهیه این نوع کابل از جنس مس آنیل استفاده شده است. این رشته‌های مسی به یکدیگر پیچیده شده و یک عایق محافظ از جنس PVC/A روی آن‌ها قرار می‌گیرد. همچنین کابل افشان قدرت در مکان‌هایی چون نیروگاه برق و مکان‌های صنعتی نیز کاربرد متعددی دارد.
· کابل افشان آلومینیومی
به دلیل افزایش قیمت مس، شرکت‌های سازنده کابل در تلاش هستند تا آلومینیوم را در تهیه کابل‌های افشان جایگزین فلز مس کنند. سیم افشان آلومینیومی را نمی‌توان در سیم‌کشی‌های داخل ساختمان استفاده کرد. کاربرد این نوع کابل بیشتر در صنعت انتقال و توزیع برق است.
تفاوت کابل افشان و مفتولی چیست؟
همان‌طور که گفتیم، کابل مفتولی برخلاف سیم افشان متشکل از یک کابل تک رشته است که اغلب جنس مس دارد. آشنایی با تفاوت‌های این دو نوع کابل باعث می‌شود تا بدانید کدام کابل برق برای شرایط موردنظر شما مناسب است. اگر در مورد انتخاب سیم افشان یا مفتولی سردرگم شده‌اید، نگران نباشید. در ادامه این مقاله با بررسی تفاوت‌ها به شما کمک می‌کنیم متوجه شوید برای سیم‌کشی مد نظرتان سیم افشان بهتر است یا مفتولی؟
تفاوت کابل افشان و مفتولی را می‌توان در 6 مورد خلاصه کرد:
1- انعطاف
همان‌طور که گفتیم کابل‌های افشان بسیار انعطاف‌پذیر هستند، زیرا رشته‌های سیمی به‌کاررفته در تهیه آن‌ها بسیار نازک بوده و قطر کمی دارند. تفاوت در انعطاف‌پذیری کابل افشان و مفتولی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع کابل است که باعث می‌شود کاربردهای مختلفی داشته باشند. از کابل مفتولی به دلیل خاصیت شکل‌پذیری کمتر نمی‌توان در مکان‌های پر پیچ‌وخم استفاده کرد، چون می‌شکند.
2- تفاوت در مقاومت اهمی
مقاومت اهمی یکی از شاخصه‌های الکتریکی است که در کابل افشان و مفتولی تفاوت دارد. طبق بررسی‌های انجام شده، در شرایط دمایی یکسان سیم افشان مقاومت بیشتری نسبت به کابل مفتولی دارد. این موضوع را می‌توان با رشته‌های درهم‌تنیده سیم افشان مرتبط دانست.
3- پایداری در برابر خوردگی
یکی دیگر از تفاوت‌های این دو نوع کابل، میزان خوردگی است. کابل مفتولی در مقایسه با کابل افشان کمتر دچار خوردگی می‌شود، بنابراین اگر به کابلی نیاز دارید که پایداری بیشتری در مقابل خوردگی داشته باشد، کابل مفتولی گزینه مناسبی است.
4- اتصالی کابل‌ها
یکی از مشکلاتی که ممکن است برای سیم‌کشی‌ها پیش بیاید، اتصالی کردن است. موارد مختلفی ممکن است باعث اتصالی کابل‌ها شوند. به‌طورکلی می‌توان گفت کابل‌های مفتولی در مقایسه با کابل‌های افشان کمتر دچار اتصالی می‌شوند.
5- هزینه و قیمت
بحث مالی و هزینه‌های اجرایی همیشه یکی از مهم‌ترین عوامل برای انتخاب تجهیزات هستند. در مورد کابل‌های افشان و مفتولی باید گفت نوع مفتولی گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است، اما نمی‌توان تنها باتوجه‌به این معیار دست به انتخاب زد، می‌بایست تمام تفاوت‌های این دو نوع کابل را در نظر داشته باشید و سپس بهترین گزینه را انتخاب کنید.
6- کاربرد، مهم‌ترین تفاوت کابل افشان و مفتولی
مهم‌ترین تفاوتی که می‌توان برای این دو نوع کابل ذکر کرد، تفاوت در کاربرد و موارد مصرف آن‌ها است. کابل افشان به دلیل انعطاف بالا، اغلب در موارد صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. سیم‌کشی درون لوازم برقی و سیستم روشنایی فضای باز از دیگر مواردی هستند که سیم افشان در آن‌ها کاربرد دارد.
از کابل مفتولی اغلب در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود، البته لازم به ذکر است این نوع کابل در فعالیت‌های مربوط به صنعت نیز می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. یک نکته مهم در مورد تفاوت کاربرد کابل افشان و مفتولی این است که کابل مفتولی را نباید برای سیم‌کشی‌های زیرزمین استفاده کرد.
همچنین توجه داشته باشید در مواردی که یک محیط بزرگ و گسترده نیاز به کابل و سیم‌کشی دارد، کابل مفتولی می‌توان گزینه بهتری باشد، زیرا مقاومت کمتری در مقایسه با کابل‌های افشان دارد.