صنعت نور و روشنایی یک بخش هیجان‌انگیز و پر چالش در صنایع تولیدی است؛ چرا که از معدود صنعت‌هایی است که هنر و علم را با هم ترکیب می‌کند. نه تنها به دلیل نیاز اولیه و اساسی به وجود نور در محیط، بلکه تمایل انسان‌ها به افزودن عناصر زیبایی‌شناختی به فضا و ایجاد استایل‌های متفاوت باعث شده که امروزه تقاضا برای محصولات نورپردازی بیشتر شود.
صنعت نور و روشنایی چیست؟
صنعت نور طیف گسترده‌ای از محصولات را در زیر بخش‌های روشنایی داخلی، بیرونی و صنعتی تولید می‌کند. از وسایل روشنایی برای ساختمان‌های مسکونی، ادارات، سالن‌های ورزشی، رستوران‌ها، کافه‌ها و گرفته تا نمای ساختمان، روشنایی اضطراری، وسایل روشنایی ایمنی، وسایل روشنایی برای نورپردازی مناظر و دیگر کاربردهای خاص از نمونه تولیدات این صنعت هستند.
صنعت نور و روشنایی شامل شرکت‌هایی است که در تولید گستره وسیعی از محصولات مرتبط به این صنعت، مثل لامپ‌های برق، لوله‌ها و دیگر قطعات فعال هستند. بخش اصلی محصولات صنعت نور، وسایل روشنایی و تجهیزات کنترلی است که دارای سهم 82 درصدی از بازار است.
در سال‌های اخیر صنعت نور و روشنایی بسیار پویا در حال توسعه بوده است. نیروی محرکه این صنعت، موضوعات مرتبط با توسعه فناوری، از جمله فناوری LED و سیستم‌های مدیریت روشنایی هوشمند است. در سال‌های آینده، می‌توان انتظار رشد بیشتر بازار روشنایی را داشت که موارد مهم آن، صرفه‌جویی در انرژی و دیجیتالی کردن خواهد بود.
ارزش صنعت نور و روشنایی برای جامعه
نور زندگی است! زندگی بر روی زمین، از ابتدایی‌ترین مراحل، بر اساس نور بوده است. از اولین ساعات روز که نور طبیعی آفتاب شروع به تابیدن می‌کرده، کار و فعالیت نیز آغاز می‌شده و در غروب آفتاب و نبود نور، انسان مجبور به دست از کار کشیدن بوده است.
صنعت نور و روشنایی شاید فراگیرترین کاربرد الکترونیک امروزی باشد. وسایل روشنایی همه‌جا هستند. فناوری نور نماد مدرنیته است زیرا پس از صدها هزار سال، تفاوت بین روز و شب را از بین برده است. به لطف نور، کل جهان اکنون بیست وچهار ساعت شبانه‌روز به‌عنوان یک موجودیت واحد زندگی می‌کند و امکان یادگیری، کار و زندگی تقریباً در هر مکان و زمانی روی زمین فراهم است.
اقتصاد دورانی در صنعت نور و روشنایی
بخش قابل‌توجهی از کل تولید برق جهان صرف نورپردازی توسط منابع و سیستم‌های روشنایی می‌شود. این مصرف به دلیل ظهور حوزه‌های کاربردی جدید مانند روشنایی سرگرمی، روشنایی تبلیغاتی، روشنایی بیولوژیکی، کشت بافت آبی و غیره همچنان در حال افزایش است. اما به دلیل کاهش سریع منابع طبیعی، تولید برق را نمی‌توان فراتر از یک حد معین افزایش داد.
طبق نقشه استراتژی انجمن LightingEurope (که نماینده صنعت نور اروپاست) هدف اصلی صنعت نور و روشنایی تا سال 2025 کاهش چشمگیر اثرات مخرب محیطی است. در بحث بازیافت مواد پیشرفت‌هایی در حال انجام است؛ اما بهترین راه، قدم گذاشتن در راه اقتصاد دورانی (یک نظام اقتصادی با هدف بیشترین استفاده از منابع و کمینه کردن ضایعات) از طریق نوسازی و بازسازی و با استفاده مجدد و توزیع مجدد (reuse and redistribute) است. در دهه‌های اخیر، تلاش‌های زیادی برای کاهش انرژی مصرف‌شده انجام شده است تا این امکان فراهم شود.
هدف نهایی، افزایش طول عمر سیستم از طریق سرویس‌دهی و ارتقاء «در محل مشتری» است. این درک از اقتصاد دورانی، زنجیره تأمین را تغییر می‌دهد و از طریق ایجاد شغل، پیامدهای مثبتی برای محیط‌زیست، اقتصاد و جامعه خواهد داشت.
چالش‌های صنعت نور و روشنایی
طی دهه‌ها تولید وسایل روشنایی چندین مرحله را پشت سر گذاشته‌ایم که هر یک به نحوی جو محیط زندگی ما را به‌شدت تغییر داده‌اند: از لامپ‌های رشته‌ای، هالوژن و CFL گرفته تا درنهایت LED. در دنیای امروز که LEDها بر صنعت نور و روشنایی تسلط دارند، تولیدکنندگان در سرتاسر جهان با 5 چالش کلیدی روبرو هستند:
- کاهش هزینه‌های توسعه محصول و بهبود حاشیه سود
- تحویل سریع محصولات
- فشار فزاینده برای تولید مداوم محصولات جدید با کارکردها و نوآوری‌های متنوع
- قوانین و مقررات دست و پا گیر
- به‌دست آوردن به‌موقع نتایج شبیه‌سازی در مرحله طراحی (که تأثیر بسیار مهمی بر طراحی می‌گذارد.)
انواع نورپردازی‌ها در صنعت نور و روشنایی
نورها بر اساس کاربرد و نوع توزیع نوری که دستگاه تولید می‌کند، به دسته‌های نورپردازی عمومی، تأکیدی یا وظیفه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند.
- نورپردازی Task یا وظیفه: به افزایش نور برای انجام بهتر یک کار گفته می‌شود. کاربردی است و معمولاً برای اهدافی مانند خواندن متون یا بازرسی مواد مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان‌مثال اتاق‌های عمل که به سطوح بالایی از نور احتیاج دارند.
2. نورپردازی Accent یا تأکیدی/شاخص: عمدتاً تزئینی است و برای برجسته کردن تصاویر، گیاهان یا سایر عناصر طراحی داخلی یا محوطه‌سازی استفاده می‌شود. در این حالت نور را روی یک ناحیه یا شی متمرکز می‌کنند. پروژکتور ورزشگاه‌ها نوعی از نورپردازی شاخص هستند.
- نورپردازی General یا عمومی: گاهی به آن نور محیط نیز می‌گویند. مابین دو نوع نورپردازی‌های ذکرشده قرار می‌گیرد و برای روشنایی عمومی یک منطقه در نظر گرفته می‌شوند. مصداق نورپردازی عمومی در داخل خانه، لامپ‌های اصلی روی سقف هستند.
ترندهای صنعت نور و روشنایی
هنگام تجزیه‌وتحلیل مهم‌ترین ترندهای صنعت نور و روشنایی (موضوعات داغ و فراگیر در این صنعت)، شاهد افزایش قابل‌توجه اهمیت موضوعاتی مانند اینترنت اشیا (IoT)، روشنایی انسان‌محور (Human Centric Lighting) و روشنایی هوشمند (Smart lighting) هستیم. بهره‌وری انرژی، نورپردازی LED و فناوری LiFi نیز شاید کم اهمیت‌تر از گذشته اما همچنان جز مسائل رایج این صنعت هستند.
آینده‌ی صنعت نور و روشنایی
ممکن است از خود بپرسید که آینده صنعت نور در 10 سال آینده چگونه خواهد بود؟ با چنین تحول و دیجیتال‌سازی خیره‌کننده‌ای که اکنون در صنعت روشنایی و دیگر صنایع شاهد آن هستیم، چگونه کسی می‌تواند پیش‌بینی کند که این صنعت حتی در 5 سال آینده چگونه خواهد بود؟ پاسخ در تکنولوژی‌های اطراف ماست. اگر به برخی از پیشرفت‌های کلیدی فناوری که در خارج از صنعت روشنایی در حال وقوع است توجه کنید، همان پیشرفت‌ها هستند که صنعت نور و روشنایی را در دهه آینده متحول خواهند کرد.
اساساً سه فناوری آینده ما را شکل خواهند داد: یادگیری ماشینی، واقعیت افزوده و زیرساخت روشنایی تمام دیجیتال
با پیشرفت سریع فناوری در سه حوزه‌ی بالا و سیستم‌های روشنایی LED، دیجیتالی کردن دنیای فیزیکی ما، از طریق سنسورها و اینترنت اشیا، اجتناب‌ناپذیر است. در این دهه، دنیای آینه (یک نسخه دیجیتالی از دنیای واقعی) شروع به شکل‌گیری خواهد کرد و تأثیر تحول‌آفرین آن برای همه در صنعت نور و روشنایی احساس خواهد شد. به همین دلیل است که هر سیستم روشنایی LED و هر نصب جدید، فرصتی طلایی برای ایجاد یک سیستم نورپردازی تمام دیجیتالِ «مقاوم در آینده» است. اگر متوسط طول عمر یک سیستم LED ده سال یا شاید بیشتر باشد و هزینه افزایشی یک سیستم تمام دیجیتال بسیار ناچیز باشد، بهتر است که به سراغ یک سیستم تمام دیجیتال برویم و خود را برای دنیای آینده آماده کنیم. برای آماده شدن و آگاهی دنیای آینده صنعت نور وب‌سایت صنعت نور را مشاهده فرمایید.
